نقش مفهوم حس مکان در ارتقای کیفیت حفاظت معماری

نویسندگان

  • صمد شهیدی مهندس معمار- مهندسین مشاور کارشیو طرح معماری
  • لیلا کمالی مربی گروه معماری. دانشکده مهندسی. دانشگاه زنجان. زنجان. ایران.
چکیده مقاله:

علیرغم آنکه از چند دهه پیش با توسعه علوم محیطی، جنبه‌های ذهنی فضاهای معماری در محافل علمی مورد توجه قرار گرفت، بیشتر تجارب کنونی در زمینه حفاظت میراث معماری ایران گویای کم‌توجهی به این مقوله و توجه زیاد به کالبد و عملکرد در برنامه‌‌ریزی‌های مربوطه است. مفهوم حس مکان به عنوان یکی از مفاهیم علوم محیطی، متخصصان و طراحان را در شناخت ویژگی‌های ذهنی فضاهای طبیعی و مصنوع یاری کرده است. مقاله حاضر معتقد است جنبه‌های فضایی حفاظت می‌تواند با در نظر گرفتن مفهوم حس مکان، شناخته شده و راهکارهای عملی برای آفرینش رابطه‌ای همه جانبه بین فضا و انسان را پایه‌ریزی کند. از آنجایی که حس مکان رابطه انسان   – فضا را از طریق شناساندن معانی فضا شکل می‌دهد، بنیان مناسبی برای شناخت معانی فضاهای میراثی و تبیین نگرشی مناسب نسبت به اقدامات حفاظتی خواهد بود. براساس این دیدگاه، فرضیه‌های زیر تدوین شده است : آ. حفاظت معنایی مبنای اصلی حفاظت معماری است، ب. توجه به حس مکان بخش مهمی از حفاظت معنایی است و پ. حفاظت براساس حس مکان الگوی حفاظت‌های کالبدی و عملکردی را تبیین می‌کند. بررسی نسبت بین حفاظت معماری و مفهوم حس مکان نشان می‌دهد که شناخت مفهوم حس مکان فضاهای میراثی سبب شناخت ساختار و کاراکتر آنها شده، حفاظت معماری را به سوی خط مشی‌هایی در مورد اقدامات کالبدی – عملکردی سوق می‌دهد که در نهایت به حفظ حس تعلق مردم نسبت به آن فضاها منجر شود. این پژوهش با اتکا به روش تحلیلی- توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و تفسیر و طبقه‌بندی ‌آنها انجام شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقش مفهوم توده - فضا در تبیین مکان معماری

شناخت ویژگی‌های معماری منوط به بررسی مؤلفه‌های کالبدی - که به طورکلی «توده» نام دارد - و درک ویژگی‌هایی با حضور «عدم توده» - که فضا نام دارد -محقق می‌شود. معماری از موجودیت توده و فضا مستقل نبوده و کیفیت‌های مختلف فضای معماری از نسبت‌های مختلف توده و فضا شکل می‌گیرد که نظام توده - فضا نامیده می‌شود. در واقع نظام توده - فضای معماری با ایجاد ساختارهای کالبدی - ادراکی و کالبدی - عملکردی، فضای معما...

متن کامل

ارزیابی نقش المان‌های شهری بر ارتقای حس مکان در فضاهای شهری (نمونه موردی: شهر همدان)

حس مکان بر ارزش‌ها، نگرش‌ها و به‌ ویژه رفتار اجتماعی افراد در مکان تاثیر می‌گذارد و عاملی برای احساس امنیت، لذت و ادراک عاطفی و هویتمندی افراد می­­باشد. المان­های شهری به­عنوان یکی از اصلی­ترین اجزای شهر، می­توانند نقش بسزایی در ایجاد روابط عاطفی افراد با فضاهای شهری و به تبع آن ارتقای سرزندگی و پویایی این گونه فضاها ایفا نمایند، بنابراین بررسی نقش المان­های شهری در ایجاد حس تعلق و وابستگی به م...

متن کامل

نقش مفهوم توده - فضا در تبیین مکان معماری

شناخت ویژگی های معماری منوط به بررسی مؤلفه های کالبدی - که به طورکلی «توده» نام دارد - و درک ویژگی هایی با حضور «عدم توده» - که فضا نام دارد -محقق می شود. معماری از موجودیت توده و فضا مستقل نبوده و کیفیت های مختلف فضای معماری از نسبت های مختلف توده و فضا شکل می گیرد که نظام توده - فضا نامیده می شود. در واقع نظام توده - فضای معماری با ایجاد ساختارهای کالبدی - ادراکی و کالبدی - عملکردی، فضای معما...

متن کامل

بررسی نحوه ارتباط میان دو مفهوم حس مکان و دلبستگی به مکان در خوابگاه دانشجویان

امروزه مفاهیمی چون حس مکان و دلبستگی به مکان در ادبیات معماری و شهرسازی به ویژه در حوزه مطالعات محیطی بسیار مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. این در حالی است که سازوکار ارتباط میان این دو مفهوم چندان تبیین نشده است. پژوهش حاضر پس از تعریف مفاهیم حس مکان و دلبستگی به مکان و بررسی عوامل تاثیرگذار بر آنها، به ارائه مدلی چهار وجهی از اجتماع این­ دو مفهوم تحت عنوان مدل نظری پژوهش می­پردازد. سپس مد...

متن کامل

نقش محیط طبیعی در ایجاد حس مکان در مسکن شهری

حیاط‌ها به عنوان فضاهای اصلی در خانه‌های سنتی موجد حس مکان برای ساکنین هستند. این فضاهای بینابینی نقش مهمی در فعالیت‌های روزانه داشته و ارتباط انسان- محیط را در خانه‌های سنتی (چه میان ساختمان‌های مجموعه مسکونی یا بین فضاهای داخلی و ساختمان‌های همجوار) برقرار می‌کردند. اما در بناهای معاصر در نتیجه تراکم جمعیت و کاهش سرانه زمین، این عنصر حیاتی ناپدید شد و فعالیت‌های روزانه در این فضای عملکردی به ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 14  شماره 46

صفحات  15- 22

تاریخ انتشار 2017-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023